หลายปีที่ผ่านมาเราจะเห็นได้ อีกหนึ่งอาชีพที่ได้รับความสนใจอยู่ไม่น้อยสำหรับผู้ที่ต้องการมีอาชีพเสริมสร้างรายได้เพิ่มอีกทางหนึ่งก็คือ “การเพาะเห็ด” เพราะใช้เงินลงทุนต่ำ เป็นพืชที่ใช้น้ำน้อย ปลูกง่ายและที่สำคัญรายได้ดี

ซึ่งในยุคปัจจุบันนี้นอกจากจะเพาะเห็ดขายแล้ว เรายังสามารถต่อยอดธุรกิจการทำฟาร์มเห็ดออกไปเป็นการพัฒนาก้อนเพาะเห็ดสำเร็จรูป หรือแปรรูปเห็ดเป็นอาหารต่างๆ เพิ่มขึ้นได้ด้วย

ดังเช่น “สวนเห็ดอุดมทรัพย์” ที่มีคุณกิตติพันธุ์ ชาวนาเป็นเจ้าของ ได้เข้าร่วมพัฒนาศักยภาพของผู้ประกอบการด้านการตลาดในการจัดทำแผนธุรกิจ (Business Model Canvas) เพื่อเพิ่มช่องทางการจำหน่ายผลิตภัณฑ์กับศูนย์บ่มเพาะวิสาหกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลยที่ลงพื้นที่พัฒนาผลิตภัณฑ์ก้อนเพาะเห็ดสำเร็จรูปร่วมกับผู้ประกอบการ (Startup Companies) เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ก้อนเพาะเห็ดในรูปแบบใหม่

ที่สวนแห่งนี้ผลิตเห็ดทั้งหมด 5 ชนิด คือ เห็ดหอม, เห็ดนางรมดำ, เห็ดขอนขาว, เห็ดนางฟ้า และเห็ดหูหนู ซึ่งเห็ดที่ลูกค้ามีความต้องการซื้อมากที่สุดก็คือ เห็ดนางรมดำ และเห็ดขอนขาว ส่วนเห็ดนางฟ้านั้นส่งขายแค่ในอำเภอภูเรือก็หมดแล้ว

จากที่เมื่อก่อนเพาะแค่เห็ดสดที่ปลอดสารเคมีและสารพิษ 100% จำหน่ายเพียงอย่างเดียว แต่หลังจากที่ได้เข้าร่วมพัฒนาศักยภาพของผู้ประกอบการด้านการตลาดในการจัดทำแผนธุรกิจ (Business Model Canvas) เพื่อเพิ่มช่องทางการจำหน่ายผลิตภัณฑ์กับศูนย์บ่มเพาะวิสาหกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลยที่ลงพื้นที่พัฒนาผลิตภัณฑ์ก้อนเพาะเห็ดสำเร็จรูปร่วมกับผู้ประกอบการ (Startup Companies) เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ก้อนเพาะเห็ดในรูปแบบใหม่นั้น ก็ได้มีการผลิตก้อนเห็ดที่สามารถปลูกได้เกือบทุกที่ในบ้าน คอนโด และหอพัก ทำให้หมดปัญหาในเรื่องของสถานที่ที่ใช้เพาะเห็ด วิธีการปลูกและดูแลก็สะดวกไม่ยุ่งยากเพียงแค่นำกล่องเห็ดไปวางไว้ในที่ร่ม ไม่ให้กล่องเห็ดโดนแดดโดยตรง จะวางกล่องเห็ดไว้ในห้องนั่งเล่น ห้องครัว หรือห้องน้ำก็ได้ แล้วแต่ความสะดวกของเราเลย ทำให้การปลูกเห็ดไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป

            การปลูกเห็ดจากกล่องเห็ดของสวนอุดมทรัพย์นั้นง่ายมากๆ เพียงทำตาม 3 ขั้นตอนต่อไปนี้

  1. เปิดแล้วแคะ เปิดฝาจุกพลาสติกที่ปิดหัวเชื้อออก แล้วใช้ช้อนแคะสำลีและข้าวฟางออกเบาๆ จนหมด
  2. ฉีดแล้วรอ ฉีดน้ำด้วย foggy เข้าที่ด้านหน้า วันละ 2 ครั้ง (เช้า – เย็น) วางกล่องให้ห่างจากแสงแดดโดยตรง หมั่นฉีดน้ำทุกวัน เห็ดจะเริ่มงอกออกมาภายใน 7 – 10 วัน
  3. เก็บแล้วฉีด เมื่อเห็ดโตเต็มที่แล้ว ใช้มือดึงโคนเห็ดให้หลุดออกมาจากก้อนเชื้อ ใช้ช้อนเขี่ยรากที่เหลือให้หมด แล้วฉีดน้ำเพิ่มและดูแลต่อไป เมื่อเห็ดโตเต็มที่ได้ประมาณ 1 เดือน เราก็สามารถเก็บเห็ดไปทำอาหาร ยำ หรือชุบแป้งทอดได้ตามใจชอบ และเมื่อทำการดูแลต่อไป เห็ดจะงอกขึ้นมาอีก และอาจจะงอกใหม่ได้มากกว่า 4 ครั้ง

  ข้อดีของการกินเห็ดได้แก่

  1. ช่วยล้างสารพิษที่ตกค้างอยู่ในตับ และบำรุงตับ
  2. ลดอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้น ลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็ง
  3. ร่างกายสามารถดูดซึมโปรตีนจากเห็ดไปใช้งานได้ง่ายกว่าเนื้อสัตว์ โปรตีนจากเห็ดจะไปสร้างกรดอะมิโนที่บำรุงสมอง และปรับสมดุลของการสร้างเซลล์ใหม่ในร่างกาย

ปัจจุบันทางสวนเห็ดอุดมทรัพย์ได้ทำกล่องเห็ดจำหน่ายอยู่ 2 สายพันธุ์คือ เห็ดนางรม และเห็ดนางฟ้า ราคากล่องละ 35 บาท / 3 กล่อง 100 บาท จะปลูกไว้ทานเองหรือจะต่อยอดสร้างเป็นอาชีพก็ได้

นอกจากนั้น ทางสวนเห็ดอุดมทรัพย์ยังเปิดต้อนรับผู้ที่ต้องการศึกษา-เยี่ยมชมขั้นตอนในการผลิตเห็ด และแปรรูปเห็ดเป็นผลิตภัณฑ์อาหารในรูปแบบต่างๆ เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับผู้ที่สนใจอีกด้วย

และถึงแม้ว่าเห็ดจะเป็นสินค้าที่ขายดีตลอดปีก็จริง แต่ก็มีความเสี่ยงในการลงทุนอยู่พอสมควรเนื่องจากต้นทุนการผลิตที่ปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และถ้าหากเกษตรกรในรายที่ไม่ได้ผลิตเห็ดส่งขายในราคาประกันก็จะมีความเสี่ยงสูงมากเพราะตลาดเห็ดมีความผันผวนตลอดปี และราคาเห็ดนั้นก็ขยับตัวขึ้นลงเร็วมาก หากไปหลงซื้อก้อนเชื้อที่ไม่ได้คุณภาพมาก็จะก่อให้เกิดความเสี่ยงในการขาดทุนได้ง่าย