ครั้งหนึ่งในงานสัมมนาธุรกิจ วิทยากรท่านหนึ่งกล่าวไว้ว่า “ใช้ Model ผิด ธุรกิจไม่ Work”  ท่านอธิบายว่า การนำ Model ธุรกิจที่ประสบความสำเร็จจากพื้นที่สภาพแวดล้อมหนึ่ง ยกมาใช้กับพื้นที่อีกสภาพแวดล้อมหนึ่ง โอกาส Work มีน้อย เพราะวัฒนธรรม วิถีชีวิต รวมถึง พฤติกรรม นิสัย ทัศนคติ ของคนแตกต่างกัน พอได้ฟัง ผมก็ยังไม่ค่อยเข้าใจความสัมพันธ์ของ Model ธุรกิจกับสภาพแวดล้อมว่าจะทำให้ธุรกิจ Work หรือไม่ Work อย่างไร? และคำถามนี้คาใจผมตลอดมา

จวบจนผมได้ทำธุรกิจเล็ก ๆ ธุรกิจหนึ่ง ซึ่งกลุ่มลูกค้าเป็นเด็ก ๆ และชาวบ้านแถบชนบท คำถามที่คาใจก็เริ่มคลี่ออกทีละนิด และเข้าใจอย่างลึกซึ้งที่สุดในวันที่ผมต้องปิดกิจการนั้นไป

หากคุณต้องการทำธุรกิจ การเลือก Model ให้เหมาะกับสิ่งแวดล้อมเป็นสิ่งสำคัญมาก คุณต้องเข้าใจว่าลูกค้ามีวัฒนธรรม วิถีชีวิตแบบไหน มีพฤติกรรม นิสัย ทัศนคติ ซึ่งผมขอเรียกรวม ๆ ว่า ‘รสนิยม’ อย่างไร ซึ่งรสนิยมของลูกค้าผมขอแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มครับ

กลุ่มที่ 1 รสนิยมต้องการความเป็นส่วนตัว ความพิเศษ และเป็นคนสำคัญ ลูกค้ากลุ่มนี้ต้องการสินค้าและบริการที่บ่งบอกความมีระดับของตนเอง เพื่อให้ตัวเองโดดเด่น เป็นที่จับจ้องของคนทั่วไป

กลุ่มที่ 2 รสนิยมต้องการความสะดวกสบาย ทันสมัย และเกาะติดกระแส ลูกค้ากลุ่มนี้ให้ความสำคัญกับบรรยากาศของสถานที่ต้องดูดี สะอาด มีเครื่องอำนวยความสะดวกพร้อมเพื่อสนอง Life Style ที่ทันสมัย และไม่ยอมตกเทรนด์

กลุ่มที่ 3 รสนิยมเรียบง่าย คุ่มค้า ประหยัด ลูกค้ากลุ่มนี้ดำเนินชีวิตตามความจำเป็นพื้นฐาน ให้ความสำคัญกับมิตรภาพ มีการแสดงออกถึงความเป็นกันเอง จริงใจ ซื่อสัตย์ ยุติธรรม ตัดสินใจซื้อสินค้าหรือใช้บริการที่คุ้มค่ากับเงินที่จ่ายไป ใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย

การที่ได้ความรู้จากงานสัมมนาครั้งนั้นแต่ก็มิได้นำพา ผมจึงต้องเผชิญกับประสบการณ์ล้ำค่า ยากลืมเลือน

ผมเริ่มต้นธุรกิจขายนมสดปั่นได้ดีมาก ทั้ง ๆ ที่แค่จัดคีออสเล็ก ๆ มีโต๊ะเก้าอี้ 2 ชุด กับเต้นท์ 1 หลัง ลูกค้ามาซื้อนมปั่นเยอะมากจนทำไม่ทัน ทำไปประมาณปีกว่า ๆ เห็นรายได้แล้วผมนี่สนุก และมีความสุขมากมาย จึงตัดสินใจขยายธุรกิจ

และแล้วเพราะความใจกล้าทว่าอ่อนหัด ผมจึงได้บทเรียนราคาแพง มาตกม้าตายเพราะใช้ Model ผิด ผมขยายธุรกิจโดยจัดตกแต่งร้านให้มีความทันสมัย เน้นความสะดวกสบาย สนอง Life Style ของลูกค้าอย่างเต็มที่ แต่รสนิยมแท้จริงของลูกค้าประจำ คือ เน้นความเรียบง่าย มองที่คุณค่าและความประหยัด หลังจากตกแต่งเรียบร้อย พอเปิดร้านเท่านั้นแหละลูกค้าหายเกลี้ยง พวกเขาไม่กล้าเข้าร้านเพราะกลัวทำร้านสกปรก เห็นร้านสวย ๆ เลยมโนไปว่าสินค้าต้องแพงขึ้นแน่ ๆ ร้านติดแอร์ ประดับตกแต่งสวยงามขัดกับความรู้สึกเรียบง่าย จนสุดท้ายผมฝืนเปิดได้ไม่นาน ต้องตัดสินใจปิดกิจการลง

หลังจากที่ผมล้มทั้งยืนกับธุรกิจขายนมปั่น ประสบการณ์ที่ได้รับทำให้ผมมองธุรกิจได้ลึกซึ้งขึ้น ก่อนจะเริ่มทำธุรกิจใหม่ ผมต้องทราบชัดเจนก่อนว่ากลุ่มลูกค้ามีรสนิยมแบบไหน แล้วสร้างธุรกิจจัด Model ที่เหมาะกับลูกค้ากลุ่มนั้น  นอกจากนี้ยังเข้าใจธุรกิจใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นมา สามารถคาดคะเนได้ว่าธุรกิจนี้ หากใช้ Model นี้ กับลูกค้ากลุ่มนี้ จะ Work หรือไม่ Work

เรื่องราวที่ผมเล่ามาทั้งหมดนี้ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าความรู้จากวิทยากรท่านนั้น และประสบการณ์ตรง  ทำจริง ล้มจริง เจ็บจริงของผม คงเป็นประโยชน์กับคุณไม่มากก็น้อยนะครับ

แล้วคุณล่ะ? ตอนนี้กำลังวางแผนทำธุรกิจอะไร? ใช้  Model แบบไหน? หรือ สร้างธุรกิจขึ้นมาแล้ว ใช้ Model ที่คิดแล้ว Work หรือไม่ Work อย่างไร? นำมา ‘เล่าสู่กันฟัง’ บ้างนะครับ